Het geheim van de fenomenale productiegroei van Tesla ligt in China. De maker van elektrische auto’s verhuisde z’n exporthub van de stad Fremont in Californië naar Shanghai, China in 2019 “als gevolg van de sterke vraag in de VS en om wereldwijd de kosten te kunnen optimaliseren”. 

Volgens berekeningen van persbureau Reuters kwam in 2021 ongeveer de helft van de 936.000 voertuigen die Tesla vorig jaar opleverde, uit de nieuwe Gigafabriek in Shanghai. De productielocatie in China is niet alleen giga, maar heet ook daadwerkelijk ‘Tesla Giga Shanghai’. 

De schatting van Reuters wordt ondersteund door gegevens die de China Passenger Car Association (CPCA) dinsdag bekend heeft gemaakt. Daaruit blijkt dat Tesla in december een recordaantal van 70.847 voertuigen heeft verkocht, wat de totale uitlevering van z’n made-in-Shanghai auto’s op ten minste 473.078 auto’s in 2021 brengt.

Met deze cijfers heeft de Gigafabriek in Shanghai in slechts een jaar tijd de voormalige topfabriek van Tesla in Fremon weten in te halen. 

In een toelichting over de cijfers van derde kwartaal van 2021, maakte CEO Elon Musk afgelopen jaar bekend dat Tesla de productie in Shanghai "goed heeft kunnen opvoeren", ondanks de uitdagingen met de toelevering van onderdelen, waarmee de auto-industrie wereldwijd te maken heeft. Musk gaf aan dat de productie van de fabriek in Shanghai in de toekomst verhoogd kan worden naar een output van meer dan 450.000 voertuigen per jaar. 

Tesla zou van plan zijn de komende jaren ruim omgerekend zo’n 165 miljoen euro te investeren in de uitbreiding van de productiecapaciteit van de Chinese fabriek. Dat schrijft Reuters op basis van een ingediende aanvraag tot uitbreiding van Tesla bij de lokale regering van Shanghai.

China zou Tesla alleen hebben omarmd om z'n technologie te kunnen kopiëren

Elon Musk heeft het dus voor elkaar weten te krijgen een zeer efficiënte fabriek op te zetten in China met een extreem hoge output tegen relatief lage kosten. Een prestatie van formaat.

Maar werken vanuit China kan voor westerse bedrijven onverwachte risico's meebrengen, helemaal als de Chinese overheid aanleiding ziet om zich met private bedrijven te gaan bemoeien. Afgelopen twee jaar bleek al dat zelfs grote en succesvolle Chinese bedrijven zoals Alibaba en Tencent dan op hun tellen moeten passen.

Tesla krijgt nu nog ruim baan in China, maar een beproefde tactiek van Chinese overheid is om buitenlandse bedrijven binnen te halen om te kunnen profiteren van hun specifieke kennis en die vervolgens te gebruiken om Chinese bedrijven te laten floreren. En dat lijkt in dit geval ook de insteek te zijn.

China wil namelijk een belangrijke speler worden in de elektrische auto-industrie, schrijft The New York Times. De samenwerking die is gegroeid tussen Tesla en lokale leveranciers, sinds het z'n enorme fabriek in Shanghai heeft neergezet, helpt Tesla niet alleen geavanceerde onderdelen te produceren, maar geeft de Chinese bedrijven de tools om de concurrentie met westerse en Japanse autofabrikanten aan te gaan.

Beijing zou volgens experts Tesla met open armen hebben ontvangen om een zogenaamd 'catfish effect' te creëren. Het idee is dat je een grote, agressieve vis in een vijver gooit, zodat de huidige bewoners harder gaan zwemmen om hun nieuwe buurman bij te kunnen benen en op een gegeven moment zelfs te overtreffen.

Tesla moet dezelfde rol gaan spelen voor Chinese makers van elektrische auto's, net zoals die Apple had voor de smartphone industrie van het land. Veel van de Chinese leveranciers die in eerste instantie voor de iPhone aan de slag gingen, maakten na een paar jaar de overstap naar Chinese merken om hen te helpen betere telefoons te produceren. Dit heeft er voor gezorgd dat Chinese merken zoals Huawei, Xiaomi en Vivo nu wereldwijd gedegen concurrenten van Apple zijn geworden.

Tesla zwaar onder vuur komen te liggen in de VS na opening showroom in Xinjiang

Tesla heeft intussen ook te maken met de oplopende politieke spanning tussen de VS en China. Eund december opende het bedrijf een nieuwe showroom en een servicecentrum in de Chinese regio Xinjiang. Daar kwam in de VS veel kritiek op.

De provincie Xinjiang is de afgelopen tijd veel in het nieuws geweest, omdat de Chinese regering ervan wordt beschuldigd misdaden te plegen tegen de Oeigoerse moslimbevolking. De Amerikaanse president Joe Biden kwam daarom recent met een wetsvoorstel dat bedrijven verplicht te bewijzen dat ingevoerde producten uit die regio niet met slavenarbeid zijn geproduceerd.

Musk ligt daarom in de VS flink onder vuur sinds de opening van de showroom. Zowel politici als investeerders zijn niet blij met positieve houding van Musk ten opzichte van de Chinese overheid. Zo tweette senator Marco Rubio dat Tesla "de Chinese Communistische Partij helpt genocide en slavenarbeid in de doofpot te stoppen."

Zowel Tesla als Musk hebben nog niet gereageerd op de kritiek sinds de opening van de showroom begin deze maand.

Lees meer over Tesla topman Elon Musk: